سید علی موسوی

برنامه غذایی رشد جنین

آنچه در این مطلب می‌خوانیم

داشتن یک رژیم غذایی سالم، بخش مهمی ‌از سبک زندگی صحیح در هر دوره‌ای از زندگی است. اما اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، داشتن رژیم غذایی سالم به موضوعی حیاتی تبدیل می‌شود. تغذیه‌ی سالم در دوران بارداری به رشد کودک و سلامت بدن مادر کمک می‌کند. شما نیازی به رژیم غذایی خاصی ندارید، اما مهم است که هر روز غذاهای مختلفی بخورید تا تعادل مناسبی از مواد مغذی مورد نیاز خود و کودکتان را به دست آورید. بهترین کار این است که ویتامین‌ها و مواد معدنی را از غذاهایی که می‌خورید دریافت کنید، اما زمانی که باردار هستید باید برخی مکمل‌ها را نیز مصرف کنید تا مطمئن شوید که همه چیز توسط بدنتان دریافت می‌شود

کدام مواد غذایی رشد جنین را افزایش می‌دهد؟

توصیه می‌شود که غذاهای زیر در برنامه غذایی رشد جنین گنجانده شوند. این غذاها به افزایش وزن نوزاد و سلامت او کمک می‌کنند:

  • لبنیات شامل شیر، کشک، ماست، پنیر
  • حبوبات
  • جوانه‌ی نخود و لوبیا
  • سویا
  • نخود فرنگی و لوبیا
  • گوشت مرغ ماهی تخم مرغ
  • سبزیجات سبز برگ
  • اسفناج
  • بروکلی
  • هویج و سیب زمینی شیرین
  • میوه‌های خانواده مرکبات
  • آجیل و خشکبار
  • غلات کامل

کدام غذاها از رشد جنین جلوگیری می‌کنند؟

  • غذاهای دریایی و ماهی‌های حاوی جیوه، مانند شاه ماهی خال مخالی، ماهی شمشیری و کوسه ماهی باید از رژیم بارداری خارج شوند. شیر غیرپاستوریزه و به طور کلی، محصولات لبنی و آب میوه‌های غیرپاستوریزه نیز جایی در برنامه غذایی رشد جنین ندارند. سایر خوراکی‌های مضر برای رشد کودک، عبارتند از:
  • الکل: الکل مضرترین عامل شناخته شده برای رشد جنین است و باعث افزایش شانس سقط جنین و تولد نوزاد ناسالم می‌شود. حداقل در 3 ماه اول بارداری باید از مصرف الکل به طور کامل اجتناب شود.
  • تخم مرغ خام: تخم مرغ منبع خوبی از پروتئین است، اما فقط باید به صورت کاملا پخته مصرف شود. همچنین بهتر است به طور کلی از مصرف گوشت نیم‌پز، سبزیجات و میوه‌های نشسته شده و و غذاهای خیابانی دوری شود.

مکمل‌هایی که مادران برای رشد جنین باید مصرف کنند، کدامند؟

  • مولتی ویتامین بارداری با کیفیت بالا که حاوی حداقل 400 میکروگرم اسید فولیک (برای کمک به جلوگیری از نقص لوله عصبی) باشد: این مکمل در مراحل اولیه بارداری بسیار مهم است، زیرا طناب نخاعی 4 هفته پس از لقاح رشد می‌کند. مهم است که به محض اطلاع از بارداری یا در حالت ایده‌آل، قبل از شروع تلاش برای بارداری، استفاده از مکمل را شروع کنید. اگر می‌دانید که جهش در ژن MTHFR دارید (که مسئول تبدیل اسید فولیک به سایر ترکیبات مورد نیاز بدن است)، ممکن است به جای اسید فولیک، مکمل اسید فولینیک و 5-MTHF را در برنامه غذایی رشد جنین بگنجانید.
  • پروبیوتیک لاکتوباسیلوس رامنوسوس: اگر هر دو والدین سابقه اگزما داشته باشند، احتمال ابتلای نوزاد به اگزما در حدود 60 تا 80 درصد است. نشان داده شده است که پروبیوتیک‌های حاوی سویه‌های لاکتوباسیلوس شانس ابتلای کودک به آلرژی را تقریباً 80 درصد کاهش می‌دهند. یکی از سویه‌های مورد مطالعه، لاکتوباسیلوس رامنوزوس می‌باشد که نشان داده شده است مصرف آن در سه ماهه آخر بارداری (و در برخی موارد پس از زایمان) احتمال ابتلای نوزاد به آتوپی (آسم، اگزما، تب یونجه) را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. اگر شما یا همسرتان سابقه آلرژی دارید، با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود در مورد اینکه آیا این پروبیوتیک ممکن است برای شما مفید باشد، صحبت کنید.
  • منیزیم: این عنصر برای رشد استخوان و دندان جنین ضروری است و می‌تواند از انقباض زودرس رحم جلوگیری کند. همچنین یک مکمل عالی برای مصرف در طول بارداری است، زیرا به آرامش عضلات کمک می‌کند. بنابراین می‌تواند به یبوست کمک کند، به رشد بافت شکم مادر کمک کرده و خواب آرام را تقویت نماید.
  • روغن ماهی (امگا 3): اسیدهای چرب امگا 3 برای رشد عصبی و بینایی کودک و تولید شیر مادر ضروری است. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مکمل امگا 3 در دوران بارداری می‌تواند رشد شناختی کودک شما را بالا برده و ضریب هوشی آینده‌ی او را افزایش دهد. مطالعات دیگر همچنین نشان داده‌اند که مصرف بیشتر امگا 3 ممکن است خطر ابتلا به آلرژی را در کودک کاهش دهد. علاوه بر این، نشان داده شده است که امگا 3 باعث کاهش زایمان زودرس، کاهش خطر پره اکلامپسی و خطر افسردگی مادر می‌شود. با پزشک خود در مورد اینکه آیا مکمل امگا 3 ممکن است برای شما مفید باشد صحبت کنید.دریافت مواد مغذی مناسب در هر مرحله از زندگی، به ویژه در دوران بارداری بسیار ضروری است، زیرا باید هم خود و هم کودک در حال رشد خود را تغذیه کنید. در دوران بارداری، نیازهای بدن به دریافت درشت مغذی‌ها به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. درشت مغذی‌ها شامل کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها هستند. بارداری همچنین نیاز بدن به ریز مغذی‌ها که شامل ویتامین‌ها، مواد معدنی و عناصر کمیاب می‌شوند را بیشتر از نیاز به درشت مغذی‌ها افزایش می‌دهد. در حالی که برخی از مادران می‌توانند این تقاضای رو به رشد را از طریق یک برنامه غذایی رشد جنین به صورت برنامه‌ریزی شده و غنی از مواد مغذی برآورده کنند، اما برای بسیاری از آنها استفاده از مکمل‌ها ضروری می‌باشد. با این حال همانند هر دارویی، مصرف مکمل‌ها باید تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه انجام شود تا اطمینان حاصل شود که آنها ضروری هستند و در مقادیر ایمن مصرف می‌شوند. در ادامه به بررسی مکمل‌های لازم برای دوران بارداری می‌پردازیم.